In januari 2024 wordt een nieuwe overeenkomst psychologische zorg ondertekend tussen het
RIZIV en de netwerken voor geestelijke gezondheidszorg. Hiermee wordt het werk voortgezet
dat in 2019 was gestart. Het belangrijkste doel van de overeenkomst is psychologische
zorg toegankelijker te maken, zowel financieel als op het vlak van de organisatie van de
zorg. Dit is dus een goed moment om de balans op te maken van de eerste jaren van uitvoering
van deze overeenkomst en van haar plaats in het landschap van de terugbetaalde
geestelijke gezondheidszorg. Daarom schetst deze studie vooreerst de stand van zaken van
de geestelijke gezondheidszorg in België, zowel in termen van behoeften (BELHEALTHenquête
van Sciensano), als in termen van zorgaanbod en het gebruik ervan (CM-analyse).
De resultaten van de BELHEALTH-enquête van februari 2023 wijzen op een hoog niveau van
onbeantwoorde psychologische noden (unmet needs) in de Belgische bevolking, vooral bij
financieel kwetsbaren, vrouwen en jongeren. Het stigma dat aan geestelijke gezondheid
kleeft en de problemen van financiële toegankelijkheid vormen nog al te vaak hinderpalen
voor de toegang tot de zorg. Een CM-analyse toont dan weer aan dat de ambulante psychiatrische
diensten verzadigd zijn en dat heel vaak psychotrope geneesmiddelen gebruikt
worden zonder enige andere vorm van opvolging.
Op basis van deze inventaris van de behoeften en van het bestaande aanbod van geestelijke
gezondheidszorg, analyseren we vervolgens de reikwijdte van de nieuwe overeenkomst psychologische
zorg en formuleren we enkele hypothesen over de evolutie van het gebruik ervan.