Voor de allergische bevolking betekent de stuifmeelgolf van de berk het begin van een heleboel onaangename klachten. Na de bloei van de els en de hazelaar, kondigt AirAllergy, het nationaal aërobiologisch meetnet van Sciensano, de aanwezigheid van berkenstuifmeel in de lucht aan. Sinds maandag 21 maart zijn de concentraties in de lucht gestegen. Minstens 1 op 10 mensen in België zou allergisch zijn voor dit soort stuifmeel.
Verhoogde concentraties berkenstuifmeel in de lucht
Hoewel het merendeel van de bloemen van de berk nog niet volgroeid zijn, zijn de in de lucht gemeten hoeveelheden stuifmeel niet te verwaarlozen en nemen ze dagelijks toe. De huidige weersomstandigheden bevorderen de verspreiding van dit allergeen in de lucht.
“Afgelopen maandag en dinsdag werden respectievelijk 4 en 23 korrels berkenstuifmeel per kubieke meter lucht in Brussel gemeten. We verwachten dat deze dagelijkse concentraties de komende dagen verder zullen oplopen omdat de bloemen tot volle bloei komen en de weersvoorspellingen optimaal zijn voor de verspreiding van pollen in de lucht. Het risico op allergie zal hierdoor toenemen. Boven de kritische drempel van 80 berkenstuifmeelkorrels per kubieke meter lucht, zullen de meeste allergiepatiënten symptomen ontwikkelen”, legt Ann Packeu uit, verantwoordelijke van de dienst Mycologie en aerobiologie bij Sciensano.
Het berkenseizoen is relatief vroeg dit jaar. Het is moeilijk te voorspellen of dit seizoen even intens zal zijn als vorig jaar, omdat de hoeveelheid stuifmeel die jaarlijks wordt uitgestoten (zoals bij de meeste bomen het geval is) sterk varieert en soortspecifiek is. Net als voor de els en hazelaar het geval is, lijkt het berkenseizoen op lange termijn steeds intensiever te worden. Dit verschijnsel, dat samenhangt met de geleidelijke stijging van de temperatuur, wordt ook elders in Europa waargenomen.
„In 2021 begon het berkenpollenseizoen explosief en ging het door met dagelijkse pollenconcentraties die dicht bij het gemiddelde van de laatste 10 jaar lagen. Het was tijdens deze explosie dat op 1 april 2021 het absolute record van de dagelijkse piekconcentratie opgetekend werd, met een waarde van 3.892 korrels/m³ in Brussel. Hoewel we niet verwachten dat een piek van een dergelijke intensiteit zich dit jaar eveneens zal voordoen, mag de duur van het seizoen niet uit het oog worden verloren. Als de berkenbomen hun voorraad slechts geleidelijk aan vrijgeven, zou dit de duur van het seizoen aanzienlijk kunnen verlengen”, vervolgt Ann Packeu.
Wanneer weet je of je last hebt van een allergie?
Naar schatting ontwikkelen ten minste 1 op de 10 mensen in België allergische symptomen bij blootstelling aan stuifmeel van de berk, de hazelaar of de els. De pollenallergie is een chronische seizoensgebonden ziekte waarvan rinitis (ontsteking van het neusslijmvlies) de meest voorkomende vorm is en astma de meest ernstige. Een pollenallergie kan zich ook manifesteren als een voedselallergie, veroorzaakt door een kruisallergieverschijnsel. Bijna de helft van de patiënten die gevoelig zijn voor stuifmeel van de berkenfamilie (Betulaceae), ontwikkelen symptomen bij het eten van fruit zoals kersen, appels, perziken, kiwi’s en de meeste noten zoals hazelnoten, pistachenoten en amandelen.
De klinische symptomen van een stuifmeelallergie zijn zeer uiteenlopend: prikkelende, jeukende, tranende en rode ogen, niesbuien, verstopte neus, verstopte sinussen, lopende neus, verlies van smaak- en reukzin, jeuk achterin de mond of in de keel.
De symptomen worden gemakkelijk verward met die van andere ziekten, zoals een verkoudheid of COVID-19 en het fenomeen kan complex zijn in het geval van een kruisallergie.
- Er is geen incubatietijd voor allergieën. Ze verschijnen van zodra het lichaam wordt blootgesteld aan bepaalde hoeveelheden allergenen.
- Een allergie veroorzaakt geen koorts of spierpijn. Je kunt wel last hebben van een loopneus, hoest, ademhalingsproblemen en vermoeidheid.
- Allergiesymptomen komen voor wanneer je wordt blootgesteld aan allergenen. Het hooikoortsseizoen duurt gemiddeld 3 tot 4 maanden. In geval van griep of een verkoudheid zijn de symptomen van kortere duur.
Neem in geval van twijfel direct contact op met uw arts of uw allergoloog.
Wat doen in geval van symptomen en hoe de ongemakken beperken?
In deze periode moeten allergische patiënten hun basisbehandeling volgen zoals aanbevolen door hun allergoloog. Astmapatiënten mogen hun behandeling zeker niet onderbreken om het risico op luchtweginfecties niet te verhogen.
Verder raden we het volgende aan:
- Volg de richtlijnen en de aanbevolen behandeling van uw arts
- Reinig uw neus met fysiologisch water
- Draag een (zonne)bril om contactreacties te vermijden
- Neem een douche en was uw haren regelmatig
- Gebruik papieren zakdoeken en werp deze systematisch weg na elk gebruik
- Droog de was niet buiten
- Was uw beddengoed regelmatig
- Vermijd zware lichamelijke activiteit
- Houd de ramen dicht bij verplaatsingen met de wagen
- Vermijd het toevoegen van irriterende of allergene factoren aan uw omgeving (tabak, huisgeuren, kaarsen, wierook, schoonmaakmiddelen of doe-het-zelfproducten, enz.)
- Raadpleeg regelmatig de website www.airallergy.be, de mobiele applicatie AirAllergy (Android en iOS) en het Twitter account @AirAllergy om op de hoogte te blijven van de evolutie van het hooikoortsseizoen in België
Het dragen van een chirurgisch masker, maar vooral van een FFP2- of N95-masker, vermindert de blootstelling aan pollen aanzienlijk en daardoor ook het risico op het ontstaan van symptomen, zoals onlangs is gebleken uit diverse studies. Merk echter op dat deze maatregel het risico van allergie niet volledig voorkomt. Allergenen kunnen worden verspreid in deeltjes die nog kleiner zijn dan stuifmeelkorrels. Bovendien kan blootstelling ook plaatsvinden in uw binnenruimte, die vaak wordt verontreinigd door lucht van buiten (via deuren en ramen), door uw kleding of zelfs door uw masker, dat regelmatig vervangen dient te worden.
Airallergy, het enige officiële surveillancenetwerk voor stuifmeel in België
Het Belgische meetnet van pollen en schimmelsporen wordt gecoördineerd door de dienst Mycologie en aerobiologie van Sciensano. Door het dagelijks verstrekken van betrouwbare informatie over de aanwezigheid van allergenen in de lucht ondersteunt dit netwerk artsen, specialisten en de bevolking om allergieën te behandelen door het aangeven van de risicoperiodes.