Het nationale aërobiologische meetnet AirAllergy van het instituut Sciensano kondigt het begin van het stuifmeelseizoen 2021 aan: het eerste pollen van het jaar komt van de els en de hazelaar. Het stuifmeelgehalte zal waarschijnlijk stijgen naarmate de weersomstandigheden veranderen. Mensen die gevoelig zijn voor het stuifmeel van deze bomen lopen het risico om allergische symptomen te ontwikkelen.
Een vertraagde start van het seizoen
Dit jaar zullen mensen allergisch aan het pollen van de els en de hazelaar, in tegenstelling tot het vroege stuifmeelseizoen van deze bomen vorig jaar, de eerste allergische symptomen later dan gewoonlijk voelen. Door de overvloedige regenval in januari bleven de stuifmeelconcentraties in de lucht zeer laag. Ondanks enkele dagen met mildere temperaturen begin februari en de katjes die stilaan rijpten, hebben de koude en de winterse neerslag opnieuw het vrijkomen van stuifmeel in de lucht vertraagd.
“De stuifmeelconcentraties in de lucht zijn namelijk sterk afhankelijk van de weersomstandigheden. Wanneer bloemen rijp zijn en klaar om hun stuifmeel in de lucht af te geven en er gunstige weersomstandigheden heersen, kunnen de concentraties snel toenemen. Als de temperatuur stijgt, kunnen de stuifmeelkorrels die voorheen in de bloeiwijzen opgesloten zaten, zich in de lucht verspreiden”, legt Ann Packeu, diensthoofd Mycologie en Aerobiologie van Sciensano, uit. „In het weekend van 13 en 14 februari 2021 zijn de pollenconcentraties van de els en de hazelaar aanzienlijk gestegen, met respectievelijk 24, 35 en 44 korrels/m³ lucht, gemeten van vrijdag 12 februari tot zondag 14 februari”.
Laat in het seizoen, maar intenser?
Van jaar tot jaar lijken de hoeveelheden stuifmeel die door deze allergieverwekkende bomen worden geproduceerd, toe te nemen. Het is echter onmogelijk om de intensiteit van het seizoen 2021 op dezelfde wijze te voorspellen als weersvoorspellingen. De verschillende stuifmeelgolven volgen het hele jaar door een min of meer regelmatig patroon, zoals wordt geïllustreerd door de kalender die beschikbaar is op www.airallergy.be, vaak met vertragingen van enkele dagen of zelfs weken. Ook de stuifmeelhoeveelheden die worden uitgestoten, verschillen sterk van jaar tot jaar. Deze hoeveelheden zijn zowel afhankelijk van de weersomstandigheden als van de productiecyclus die eigen is aan de boomsoort.
„De elzen en de hazelaars hebben verscheidene jaren nodig om genoeg energie op te bouwen om grote stuifmeelhoeveelheden te produceren. Jaren van hoge productie komen gewoonlijk cyclisch voor, om de 2 tot 5 jaar. Maar we moeten heel voorzichtig zijn, want uit waarnemingen op lange termijn blijkt dat deze cycli de neiging hebben korter te worden, met vaker intense stuifmeelseizoenen voor deze bomen, zoals het geval was in 2018 en 2019,” concludeert Ann Packeu.
Wanneer weet je of je last hebt van een allergie?
De klinische symptomen van stuifmeelallergie zijn zeer uiteenlopend: prikkelende, jeukende, tranende en rode ogen, niesbuien, verstopte neus, verstopte sinussen, lopende neus, verlies van smaak- en reukzin, jeuk achterin de mond of in de keel.
De symptomen worden gemakkelijk verward met die van andere ziekten, zoals een verkoudheid of COVID-19 en het fenomeen kan complex zijn in het geval van kruisallergische reacties.
- Er is geen incubatietijd voor allergieën. Ze verschijnen van zodra het lichaam wordt blootgesteld aan bepaalde hoeveelheden allergenen.
- Een allergie veroorzaakt geen koorts of spierpijn. Je kunt wel last hebben van een loopneus, hoest, ademhalingsproblemen en vermoeidheid.
- Allergiesymptomen komen voor wanneer je wordt blootgesteld aan allergenen. Het hooikoortsseizoen duurt gemiddeld 3 tot 4 maanden. In geval van griep of een verkoudheid zijn de symptomen van kortere duur.
Neem in geval van twijfel direct contact op met uw arts.
Wat doen in geval van symptomen en hoe de ongemakken beperken?
In deze periode moeten allergische patiënten hun basisbehandeling volgen zoals aanbevolen door hun allergoloog. Astmapatiënten mogen hun behandeling zeker niet onderbreken om het risico om luchtweginfecties niet te verhogen.
We raden aan om de laatste richtlijnen van de overheid voor COVID-19 te blijven volgen.
Verder raden we het volgende aan:
- Volg de richtlijnen en de aanbevolen behandeling van je arts
- Reinig je neus met fysiologisch water
- Draag een (zonne)bril om contactreacties te vermijden
- Neem een douche en was regelmatig je haren
- Gebruik papieren zakdoeken en werp ze systematisch weg na elk gebruik
- Droog de was niet buiten
- Houd de ramen dicht bij verplaatsingen met de wagen
- Vermijd het toevoegen van irriterende of allergene factoren aan je omgeving (tabak, huisgeuren, kaarsen, wierook, schoonmaakmiddelen of doe-het-zelfproducten, enz.)
- Raadpleeg regelmatig de website van AirAllergy, de mobiele applicatie AirAllergy (Android en iOS) en het Twitteraccount @AirAllergy om op de hoogte te blijven van de evolutie van het hooikoortsseizoen in België
Airallergy, het enige officiële surveillancenetwerk voor stuifmeel in België
De dienst Mycologie en aerobiologie van Sciensanocoördineert het Belgische meetnet van pollen en schimmelsporen. We verstrekken dagelijks betrouwbare informatie over de aanwezigheid van allergenen in de lucht, en zo we ondersteunen met dit netwerk artsen, specialisten en de bevolking om allergieën te behandelen door het aangeven van de risicoperiodes..