Thema’s: Geestelijke en seksuele gezondheid en bevolkingsonderzoeken naar kanker
Hoe evalueert de volwassen Vlaamse bevolking de eigen geestelijke en seksuele gezondheid? En hoe staan zij tegenover de bevolkingsonderzoeken naar kanker? Dat kom je te weten in de nieuwste rapporten van Sciensano’s Preventiebarometer, uitgevoerd in opdracht van het Departement Zorg.
Helft van de volwassenen wil zijn geestelijke gezondheid versterken
“Met de Preventiebarometer brengen we niet enkel de geestelijke gezondheid en de levenstevredenheid van de volwassen Vlaamse bevolking in kaart, maar bestuderen we ook de intenties die de bevolking heeft om haar geestelijke gezondheid te versterken. Om strategieën te kunnen ontwikkelen ter bevordering van de geestelijke gezondheid, is het ook belangrijk om na te gaan wat de Vlaamse bevolking zelf als belangrijk beschouwt voor haar geestelijke gezondheid”, aldus Sciensano-onderzoekster Elise Braekman.
De voornaamste resultaten met betrekking tot de geestelijke gezondheid zijn:
- Volwassenen geven een gemiddelde score van 7,3/10 voor levenstevredenheid, wat overeenkomt met een matige score.
- 3 op de 10 volwassenen melden een slechte geestelijke gezondheid. Vrouwen, 18-54-jarigen, lageropgeleiden en personen die aangeven moeilijk rond te komen met hun huishoudinkomen melden vaker een slechte mentale gezondheid.
- Volgende aspecten worden als de belangrijkste ervaren voor de geestelijke gezondheid: “lichamelijk gezond zijn” (63,7%), “familie of goede vrienden hebben om problemen mee te bespreken” (56,6%) en “controle over je eigen leven hebben” (38,8%).
- Men zoekt het vaakst hulp bij familie, vrienden of partner (26,4%), de huisarts (24,1%) en de psycholoog (22,2%) om over geestelijke gezondheid te praten of om informatie hieromtrent te vragen.
- 3 op de 10 personen die een slechte geestelijke gezondheid melden, hebben hiervoor nog nooit hulp gezocht.
- Iets minder dan de helft heeft geprobeerd om in de voorbije 12 maanden hun geestelijke gezondheid te versterken en ongeveer 1 op de 2 personen heeft de intentie om dit te doen in de volgende 12 maanden. Personen met deze intentie geven de voorkeur aan gezond eten, regelmatig gaan slapen en opstaan, aan lichaamsbeweging of sport doen en activiteiten doen die energie geven.
- Meer dan de helft van de personen met de intentie om hun geestelijke gezondheid te versterken is echter weinig zeker hierin te slagen. Bij personen die een slechte geestelijke gezondheid melden is zelfs 65,4% weinig zeker hierover.
Volwassenen schatten hun kennis inzake seksuele gezondheid als voldoende in
In de Preventiebarometer komen 4 thema’s inzake seksuele gezondheid aan bod; seksueel welbevinden, ongeplande zwangerschappen, seksueel grensoverschrijdend gedrag en bescherming tegen humaan immunodeficiëntie virus (hiv) en seksueel overdraagbare infecties (soi’s).
De voornaamste resultaten met betrekking tot de seksuele gezondheid zijn:
- De meerderheid (90,6%) geeft aan voldoende te weten over wat seksualiteit fijn, leuk, aangenaam en plezant maakt voor hen.
- Van de 18-49-jarigen meldt 94,1% voldoende te weten over anticonceptie en meldt 74,3% voldoende te weten over abortus. Deze percentages zijn lager bij de jongere leeftijdsgroepen (18-34 jaar), bij lageropgeleiden en bij personen die moeilijk financieel rondkomen.
- Bijna 9 op de 10 volwassenen denkt voldoende te weten over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dit percentage is lager bij mannen, bij de oudste leeftijdsgroep, bij lageropgeleiden en bij personen die moeilijk financieel rondkomen. Bijna 8 op de 10 personen denken dat ze het duidelijk kunnen aangeven wanneer iemand over hun grenzen gaat op seksueel vlak. Iets meer dan 1 op de 2 personen geeft aan te weten hoe te moeten tussenkomen wanneer ze als omstaander seksueel grensoverschrijdend gedrag zien gebeuren. Deze twee laatste percentages zijn lager bij de jongere leeftijdsgroepen.
- Bijna 9 op de 10 personen geven aan dat ze voldoende weten over soi’s en hiv. Minder dan 6 op de 10 personen melden echter dat ze weten waar ze zich kunnen laten testen op soi’s en hiv. Deze percentages zijn lager bij de jongste en oudste leeftijdsgroep.
- 73,0% van de bevolking zou vragen om een condoom te gebruiken wanneer hij of zij met een nieuwe partner seks heeft. Een lager percentage (61,1%) vindt het normaal om zich te laten testen op soi’s alvorens te stoppen met condoomgebruik in een nieuwe relatie. Deze laatste twee percentages zijn lager bij mannen.
Grote meerderheid van doelgroepen heeft intentie om deel te nemen aan bevolkingsonderzoeken naar kanker
De voornaamste resultaten voor bevolkingsonderzoeken naar kanker zijn:
-
Zo’n 9 op de 10 volwassen zijn op de hoogte van de bevolkingsonderzoeken naar borst-, dikkedarm- en baarmoederhalskanker. Personen die tot de doelgroep van de onderzoeken behoren, zijn nog beter op de hoogte.
- De meerderheid van de personen die tot de doelgroep behoren, hebben de intentie om ook deel te nemen aan de bevolkingsonderzoeken naar kanker.
- De intentie om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker is lager bij jongere personen en bij personen die moeilijk financieel rondkomen uit de doelgroep.
- De intentie om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker is lager bij jongere vrouwen, vrouwen met een lager opleidingsniveau en zij die moeilijk financieel rondkomen uit de doelgroep.
Wat is de Preventiebarometer?
De Preventiebarometer is een enquête die tussen 14 februari en 7 oktober 2022 online of schriftelijk werd ingevuld door een steekproef van 4.011 inwoners van Vlaanderen van minstens 18 jaar. De vragenlijst focuste op levensstijl en factoren gelinkt aan levensstijl, zoals intenties om bepaalde gewoontes te veranderen en kennis over de gezondheidsrisico’s van ongezond gedrag. De studie werd uitgevoerd in opdracht van het Departement Zorg.
Ontdek alle resultaten in de thematische rapporten over geestelijke gezondheid, seksuele gezondheid en bevolkingsonderzoeken naar kanker. Later dit jaar volgen nog resultaten van de Preventiebarometer over gezondheidsvaardigheden.