ScreenUrself - Baarmoederhalskankerscreening op basis van zelfafname van eerste-straal urine om niet of onvoldoende gescreende vrouwen te bereiken

Last updated on 26-8-2025 by Marie Malingreau
Projectduur:
oktober 1, 2021
-
november 30, 2025

In het kort


Het doel van de ScreenUrSelf-studie is om de deelname aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker te verhogen en om te evalueren of vrouwen na een positief resultaat de nodige opvolging krijgen. Dit gebeurt door vrouwen die momenteel niet deelnemen aan het georganiseerde screeningsprogramma (de zogenoemde onder- of niet-gescreende vrouwen) een zelfafname als alternatief aan te bieden.

Projectbeschrijving

Doelgroep:

Deze populatiegebonden studie richt zich op vrouwen tussen 31 en 64 jaar die in aanmerking komen voor het Vlaamse bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker maar voor wie de laatste zes jaar (m.a.w. twee screeningsrondes) geen cytologie-, histologie- of pathologiegegevens beschikbaar zijn in het Belgische Kankerregister (BCR). Vrouwen die expliciet hebben afgezien van deelname aan het screeningsprogramma, zwanger zijn (zelfrapportage), een totale hysterectomie ondergingen, baarmoederhals- of baarmoederkanker hebben (gehad) of deelnemen aan andere pilootprojecten van het Centrum voor Kankeropsporing (CvKO), worden uitgesloten.

Interventie:

Deze gerandomiseerde gecontroleerde studie (Randomised Controlled Trial, RCT) wordt ingebed in het georganiseerde Vlaamse screeningsprogramma dat door het CvKO wordt gecoördineerd onder toezicht van de Vlaamse overheid. Het doel is om niet-deelnemende vrouwen te bereiken via vier interventies die gebruikmaken van twee zelfafnamemethoden: eerste-ochtendurine of vaginale staalname, aangeboden via zowel een opt-in- als een opt-outstrategie. De stalen worden getest op hoogrisico (hr) humaan papillomavirus (HPV). Bij een positief resultaat volgt automatisch:

  1. Cytologie via een uitstrijkje (standaardzorg),
  2. Triagetest op basis van DNA-methylatiemarkers (indextest).

Vergelijkingsgroepen (controlegroepen):

  1. Geen interventie,
  2. Herinneringsbrief met uitnodiging om een afspraak te maken voor een klassiek uitstrijkje, conform de huidige standaardpraktijk binnen het Vlaamse programma.

Primaire uitkomstmaat:

De primaire uitkomst is de responsgraad: het percentage vrouwen dat binnen de 12 maanden na de opstart van de interventie deelneemt aan het onderzoek. Deelname wordt gedefinieerd als het ondergaan van een preventieve screening via zelfafname of een uitstrijkje bij een arts.

Secundaire uitkomsten:

  • Naleving van de opvolging na een positieve hrHPV-test of uitstrijkje;
  • Voorkeuren en houding van vrouwen ten opzichte van zelfafname;
  • Eventuele verschillen in responsgraad op basis van leeftijd of sociaaleconomische status;
  • Klinische prestaties van de hrHPV-test en de DNA-methylatietest op zelfafnames;
  • Kosten en kosteneffectiviteit van de verschillende strategieën.

Sciensano levert binnenin het project epidemiologische ondersteuning en is verantwoordelijk voor de volledige statistische analyse van het project.

Projectonderzoekers van Sciensano

Diensten die aan dit project werken

Partners

Geassocieerde gezondheidsonderwerpen

QR code

QR code for this page URL