In het kort
Luchtvervuiling is de belangrijkste milieu-gerelateerde oorzaak van vroegtijdige sterfte in de EU. Hoewel er de afgelopen tien jaar grote inspanningen zijn geleverd om de luchtkwaliteit in België te verbeteren, wordt een aanzienlijk deel van de bevolking nog steeds blootgesteld aan concentraties die de WHO-richtlijnen voor luchtkwaliteit overschrijden. Het BELAIR-POL-project ondersteunt beleidsvorming door de gezondheidsimpact voor België te berekenen en te evalueren wat de verwachte afname van multimorbiditeit en mortaliteit zou zijn bij het uitvoeren van hypothetische interventies gericht op de verbetering van de luchtkwaliteit.
Projectbeschrijving
De algemene doelstelling van het project is het valoriseren van bestaande Sciensano-gegevensbronnen in een geïntegreerd kader om de bijdrage van luchtvervuiling aan de maatschappelijke impact van niet-overdraagbare ziekten, multimorbiditeit en mortaliteit in België te evalueren.
We gebruiken drie gegevensbronnen binnen dit project:
· Gegevens van de Belgische Gezondheidsenquête (HIS). Sciensano voert deze grootschalige enquête sinds 1997 om de vier/vijf jaar uit onder de Belgische bevolking. Er wordt informatie verzameld over een breed scala aan gezondheidsthema’s, waaronder lichamelijke en geestelijke gezondheid, levensstijl, gebruik van gezondheidszorg en perceptie van de leefomgeving. De HIS maakt deel uit van de Europese gezondheidsenquête (EHIS) en zorgt ervoor dat tijdstrends in verschillende gezondheidsdomeinen en in gezondheidsongelijkheden bestudeerd kunnen worden.
· De opvolgstudie van de HIS (FUHIS). Gedurende 10 jaar worden de deelnemers aan de HIS administratief opgevolgd, en gegevens over eventuele mortaliteit worden toegevoegd, inclusief de doodsoorzaak (FUHIS).
· Objectieve milieugegevens, die de leefomgeving van de HIS-deelnemers beschrijven, op basis van hun woonadres, in termen van luchtkwaliteit, geluidsniveaus en groene ruimte, op basis van geografische data die werd verzameld in het kader van het NAMED-project.
Deze algemene doelstelling wordt ingevuld door de volgende drie specifieke doelstellingen:
· Bewijs verzamelen of interventies gericht op het verminderen van de luchtvervuiling in België gelinkt kunnen worden aan de verwachte verbetering van luchtkwaliteit en aan betere resultaten voor de volksgezondheid ;
· De potentiële gezondheidsimpact van specifieke maatregelen voor de vermindering van de luchtvervuiling evalueren op het voorkomen van niet-overdraagbare ziekten, evenals multimorbiditeit en oorzaakspecifieke sterfte bij Belgische volwassenen;
· Het actief ondersteunen van kennisoverdracht doorheen het project om de resultaten en de toepassing ervan te promoten.
We gebruiken geavanceerde statistische modellering en vernieuwende technieken voor het opsporen van oorzakelijke verbanden, en evalueren de impact van hypothetische interventiescenario’s gericht op het verlagen van langdurige blootstelling aan PM2,5, PM10, NO2 en zwarte koolstof. Hierbij bestuderen we niet-overdraagbare aandoeningen, multimorbiditeit en mortaliteit in België met behulp van de HIS-gegevens van 2008 tot 2018. Hypothetische scenario’s zijn bijvoorbeeld het verminderen van de jaarlijks gemiddelde individuele blootstelling aan luchtverontreinigende stoffen met 20%, 40% of 60%, of het naleven van de WHO-richtlijnen voor luchtkwaliteit.
De gebruikte statistische benadering heeft het voordeel dat ze tot causale effectschattingen leidt die intuïtiever zijn voor beleidsmakers. We geven de onderzoeksresultaten weer in de vorm van percentages ziektegevallen of percentages sterfgevallen die in België vermeden kunnen worden met specifieke interventies. Dit biedt beleidsmakers een beter inzicht in de gezondheidsvoordelen van specifieke beleidsmaatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit in België, en ondersteunen de prioritering van strategieën voor een betere luchtkwaliteit.
