In het kort
In meerdere studies is reeds aangetoond dat het gezondheidsgedrag en de omgeving, inclusief luchtvervuiling, een impact heeft op de gezondheid van het hart en de bloedvaten en de luchtwegen. Of deze omgevingsindicatoren een invloed hebben op de geestelijke gezondheid staat echter nog steeds ter discussie. Bovendien is het moeilijk om hun werkelijke blootstelling te beoordelen aangezien mensen niet de hele dag op dezelfde plaats blijven. Met behulp van interne biomerkers voor blootstelling (meetbare biologische indicator voor blootstelling) en vroege gezondheidseffecten zal Sciensano meer inzicht krijgen in deze onderwerpen.
Projectbeschrijving
De gezondheid van de mens wordt bepaald door zijn gezondheidsgedrag, zoals roken, en door blootstellingen, zoals residentieel groen en luchtvervuiling. Terwijl residentieel groen in verband wordt gebracht met meerdere positieve gezondheidsresultaten, zoals een lagere adipositas, een hoger geboortegewicht en een hogere zelfwaardering, wordt blootstelling aan luchtvervuiling en roken in verband gebracht met ademhalings-, hart- en vaatziekten.
Om de blootstelling aan luchtvervuiling te beoordelen wordt meestal gebruik gemaakt van luchtvervuilingsmodellen, daarnaast wordt het rookgedrag meestal zelf gerapporteerd in enquêtes. Hoewel deze modellen en onderzoeken worden gevalideerd, kunnen de risico’s aanzienlijk worden onderschat door een verkeerde classificatie van de blootstelling. Omgevingsconcentraties van luchtverontreinigende stoffen op potentieel schadelijke niveaus zijn alomtegenwoordig in stedelijke gebieden en onderhevig aan grote ruimtelijke en temporele variabiliteit. Tegelijkertijd heeft elk individu unieke activiteitspatronen. Ook het kwantificeren van het rookgedrag is een uitdaging, omdat dit meestal zelf gerapporteerd wordt in enquêtes en onderzoek heeft aangetoond dat zelfgerapporteerd roken vaak onderschat wordt. Epidemiologisch onderzoek op basis van enquêtes, ruimtelijke en temporele interpolatiemodellen of persoonlijke monitoring is uitermate waardevol. Maar hun wetenschappelijke bijdrage kan worden verbeterd en geïntegreerd dankzij biomerkers. Deze laatste zijn ingevoerd in de veronderstelling dat zij het wetenschappelijk onderzoek naar de gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en andere blootstellingen kunnen verbeteren door:
- het verbeteren van de persoonlijke beoordeling van blootstelling vanwege de nauwe biologische link met de persoon;
- het verhogen van het inzicht in werkingsmechanismen, bv. door intermediaire biomerkers te meten;
- het toestaan van onderzoek naar individuele gevoeligheid.
In een biomonitoringonderzoek bij mensen (deelnemers ≥ 18 jaar) wil HuBiHIS onderzoeken of de buitenomgeving (luchtvervuiling en omringend groen) en gezondheidsgedrag (roken) in België bijdraagt aan de gezondheid van hart en bloedvaten en luchtwegen en aan de geestelijke gezondheid door biomerkers voor blootstelling en vroege gezondheidseffecten te integreren.
Het algemene doel van het HuBiHIS-project is een aanvulling te bieden op de Gezondheidsenquête (HIS 2018) en het Belgisch gezondheidsonderzoek (BELHES) met biologische stalen om individuele metingen van omgevingsblootstelling, gezondheidsgedrag en vroege gezondheidseffecten te beoordelen.
Specifieke doelen van de studie
- Beoordelen van residentiële luchtvervuiling en groene ruimte in samenhang met ademhaling, cardiovasculaire en mentale gezondheid bij een volwassen/oudere bevolking;
- Beoordelen van roken in samenhang met de ademhalings-, cardiovasculaire en mentale gezondheid op basis van de gegevens van de rookvragenlijst en de cotinineconcentraties;
- Uitvoeren van een bemiddelingsanalyse waarbij we evalueren of de biomarkers van biologische veroudering een bemiddelaar zijn van de associatie tussen woongroen en respiratoire, cardiovasculaire en mentale gezondheid in een volwassen/oudere populatie;
- Uitvoeren van een bemiddelingsanalyse waarbij we evalueren of de biomarkers van biologische veroudering een bemiddelaar zijn van de associatie tussen luchtvervuiling, vertegenwoordigd door urine BC, en respiratoire, cardiovasculaire en mentale gezondheid in een volwassen/oudere populatie;
- Om een bemiddelingsanalyse uit te voeren waarbij we evalueren of de biomarkers van biologische veroudering een bemiddelaar zijn van de associatie tussen roken, vertegenwoordigd door cotinine, en de status van de luchtwegen, de cardiovasculaire en mentale gezondheid in een volwassen/ouderlijke populatie;
- Evalueren welke leefstijlfactoren (BMI, socio-economische status, leeftijd, geslacht, roken…) belangrijke determinanten zijn in de associaties tussen de omgevingsblootstelling, de biomarkers van blootstelling en effect, en de gezondheidsstatus.
- Het verband tussen luchtvervuiling, zwarte koolstof en polycyclische aromatische koolwaterstoffen beoordelen.
Toegevoegde waarde op wetenschappelijk niveau
Het gebruik van biomerkers zal de beoordeling van de persoonlijke blootstelling verbeteren, omdat het de link met het individu versterkt. Bovendien verbeteren ze het begrip van de onderliggende mechanismen die de omgevingsblootstelling en gezondheidseffecten aansturen.
Toegevoegde waarde voor volksgezondheid
Biologische stalen en individuele metingen van omgevingsblootstelling zullen een toegevoegde waarde creëren in verschillende domeinen van volksgezondheid, aangezien ze een objectieve beoordelingsbasis zijn voor monitoring. Het HuBiHIS-project zal voor de eerste keer een haalbaarheidsstudie omvatten om de gezondheidseffecten van blootstelling aan luchtvervuiling in België te beoordelen aan de hand van biomerkers voor blootstelling en effect.
Projectonderzoekers van Sciensano
Diensten die aan dit project werken
Partners
