FOODENVL - Naar gezonde en duurzame voedselomgevingen om voedingsgewoontes en -status te verbeteren in Vlaanderen

Tot op heden werd de voedselomgeving in Vlaanderen nog niet op uitgebreide en gedetailleerde wijze in kaart gebracht. Dat maakt het moeilijk om concrete acties te ontwikkelen op Vlaams en lokaal niveau en om het bewustzijn rond dit thema te vergroten bij zowel het publiek als beleidsmakers. Dit project zal de voedselomgeving in Vlaanderen op gedetailleerde wijze in kaart brengen en de resultaten valoriseren voor communicatie en bewustwording naar het brede publiek en lokale actoren en voor het formuleren van concrete aanbevelingen voor Vlaamse en lokale beleidsacties.

Factoren die hierbij in rekening kunnen worden gebracht zijn bijvoorbeeld de densiteit van gezondere/duurzamere en minder gezonde/minder duurzame verkooppunten of bronnen voor voeding in gemeentes en rond scholen en publiek transport, marketing voor minder gezonde en minder duurzame voedingsmiddelen in en rond scholen, publiek transport, in supermarkten, via sportclubs en — evenementen, voedingsaanbod op scholen en in sport- en recreatiecentra enzovoort.

De uiteindelijke beslissing over welke specifieke indicatoren in rekening zullen worden gebracht, gebeurt in samenspraak met verschillende actoren op Vlaams niveau, alsook op basis van de bestaande wetenschappelijke literatuur. De componenten van de voedselomgeving die duidelijk onder Europese of federale bevoegdheid vallen (zoals de nutritionele kwaliteit en kost van voedingsproducten en gezondheidslabels/claims op voedingsmiddelen, marketing voor ongezonde voeding via internet/sociale media/verpakkingen etc.) worden in dit project buiten beschouwing gelaten. 
We stellen concrete indicatoren op die kunnen opgevolgd worden doorheen de tijd, en die per gemeente/setting kunnen worden bepaald en gelinkt kunnen worden aan spatiale socio-economische indicatoren om te kunnen vergelijken tussen meer en minder kwetsbare groepen.

Dit project bestaat uit verschillende fases: 

1. Het in kaart brengen van alle voedingsbronnen in Vlaanderen, zoals restaurants,  supermarkten, buurtwinkels, sport- en recreatiecentra, markten en volkstuintjes, inclusief de densiteit rond en nabijheid tot scholen en openbaar vervoer, densiteit in zones met hoger en lager percentage van lagere en hogere socio-economische bevolkingsgroepen, relatie tussen de voedselomgeving en walkability, en de trends over de tijd (2008-2020). 
2. Het evalueren van mogelijke verbanden tussen het voedingsaanbod in buurten en gemeenten in Vlaanderen en de eetgewoontes en BMI van bewoners door gebruik te maken van de resultaten van de gezondheidsenquêtes (alle leeftijden) en de COSI   (child obesity surveillance initiative) database bij kinderen 6-9 jaar in Vlaanderen.
3. Workshops met verschillende actoren, inclusief burgers, om de volgens hen belangrijkste factoren die het eetgedrag beïnvloeden gelinkt aan de voedselomgeving in kaart te brengen, rekening houdend met de wetenschappelijke literatuur en met verschillende doelgroepen en settingen.
4. Op basis van 1) en 3) bijkomende data verzamelen over de voedselomgeving in een steekproef van gemeentes in Vlaanderen, zoals bijvoorbeeld toegang tot gezonde en duurzame voeding in supermarkten en scholen, en de marketing gericht op kinderen in de publieke ruimtes (zoals rond de scholen, publiek transport en sportclubs- en evenementen).
5. Een concreet en duurzaam plan en proces uitwerken om de resultaten te valoriseren voor communicatie en bewustwording naar het brede publiek en lokale actoren, zoals de data integreren in andere bestaande tools (vb. Walkability, Mobiscore, Ruimtemonitor2.0) en voor het formuleren van concrete aanbevelingen voor Vlaamse en lokale beleidsacties.

Het doel van dit project is om het bewustzijn rond deze thematiek te bevorderen en acties te ontwikkelen om de voedselomgeving te verbeteren en ongelijkheden in toegang tot gezonde en duurzame voeding te verminderen.