In het kort
Het gebruik van levensmiddelenadditieven is strikt geregeld in diverse EU-wetgevingsteksten. De lidstaten van de EU zijn echter verantwoordelijk voor
- doeltreffende controles en
- het houden van toezicht op de consumptie van levensmiddelenadditieven bij hun respectievelijke bevolking
Om aan deze twee eisen te voldoen, zijn analysemethoden nodig waarmee deze stoffen in verschillende soorten levensmiddelen kunnen worden gekwantificeerd en dit voor een groot aantal producten die op de nationale markt beschikbaar zijn. Sciensano heeft een methode ontwikkeld die de kwantificering van meerdere levensmiddelenadditieven tegelijk mogelijk maakt. Met deze methode kunnen controles op een efficiëntere en snellere manier worden uitgevoerd.
Projectbeschrijving
De analyse van levensmiddelenadditieven (LA’s) is een grote uitdaging gezien de enorme diversiteit van de te onderzoeken moleculen en de verscheidenheid aan levensmiddelenmatrices. Tegenwoordig zijn er verschillende methoden beschikbaar voor de analyse van LA’s, maar deze zijn vaak beperkt tot één enkele functionele klasse of één type voedselproduct.
In het kader van het MULTIMADD-project heeft Sciensano een veelzijdige en high-throughput multi-methode ontwikkeld die de kwantificering van meerdere toegelaten levensmiddelenadditieven uit verschillende technologische klassen tegelijk in diverse levensmiddelenmatrices mogelijk maakt. De methode maakt ook de opsporing mogelijk van stoffen die illegaal als additieven worden gebruikt. Bovendien is de methode toepasbaar voor routineanalyses.
Om deze doelstellingen te bereiken, maakt Sciensano gebruik van verschillende methoden:
- Ultra-high performance vloeistofchromatografie gekoppeld aan tandem massaspectrometrie (LC-MS) om honderden verbindingen in een paar minuten te monitoren met een hoge selectiviteit en gevoeligheid
- De QuECHERS-benadering, die een grote mate van flexibiliteit biedt bij de extractiemengsels en de zuiveringsprocedures. Er werd een alternatieve extractiemethode ontwikkeld voor polaire verbindingen, die niet geschikt zijn voor QuEChERS
Resultaten
Met deze methoden heeft Sciensano 159 levensmiddelenmonsters geanalyseerd die beschikbaar zijn op de Belgische markt en het gebruik van deze methoden voor controledoeleinden aangetoond.
Voor alle producten lagen de LA-gehalten onder de toegestane maximumwaarden. Er werden echter verscheidene niet-conformiteiten vastgesteld:
- Aanwezigheid van toegestane additieven die niet op het etiket vermeld staan:
- Vijf kleurstoffen (Curcumine E 100, Tartrazine E 102, Zonnegeel FCF E 110, Ponceau 4R E 124, en Patentblauw V E 131) in vijf producten (drie alcoholische dranken, één macaron, en één marsepeinversiering)
- Vier zoetstoffen (acesulfaam K E 950, aspartaam E 951, cyclaamzuur en zijn Na- en Ca-zouten daarvan E 952, en sacharine en zijn Na-, K- en Ca-zouten daarvan E 954) in zes producten (vijf dranken en één rijstpudding)
- Vier conserveermiddelen en antioxidanten (ethyl- en methyl-p-hydroxybenzoaat E 214 en E 218, natamycine E 235 en rozemarijnextract E 392) in twaalf monsters (vier vleeswaren, drie kaas, twee energiedranken, één vanille-dessertcrème, één roomijs, en één koekje met vulling)
- Tegenstrijdigheid tussen gedetecteerde en op het etiket vermelde additieven:
- Kleurstoffen in drie alcoholische dranken
- Detectie van niet-toegestane stoffen:
- Ethylgallaat in drie alcoholische dranken, één dessert en één bereide maaltijd
- Propylparaben in één bereide maaltijd
- Dulcine in één bereide maaltijd
- Rosemarijnzuur in één alcoholdrankje
