Leptospirose is een besmettelijke ziekte bij mens en dier, die wordt veroorzaakt door de bacteriën van het geslacht Leptospira. Mensen worden besmet via hun huid of slijmvliezen (mond, neus, ogen), door contact met vervuild water of vervuilde grond, of door direct contact met een besmet dier. Het is een zoönose, die verspreid over de hele wereld, en vooral in de tropische gebieden, voorkomt.
De ziekte is een groot probleem voor de volksgezondheid in warme en vochtige gebieden, met name in Latijns-Amerika en Zuidoost-Azië. In België blijft het risico op menselijke besmetting beperkt.
Leptospirose is een zoönose (overgedragen van dier op mens), veroorzaakt door de bacteriën van het geslacht Leptospira, die een bepaalde spiraalvorm hebben. De belangrijkste natuurlijke reservoirs van de bacterie zijn kleine knaagdieren (ratten, muizen), boerderijdieren (runderen, geiten, paarden, varkens) en huisdieren (honden, katten). Al deze dieren scheiden leptospiren uit in de urine. De bacteriën kunnen enkele weken overleven in een warme en vochtige omgeving (stilstaand water, modderige grond).
Mensen worden besmet via de huid of de slijmvliezen (mond, neus, ogen), door contact met vervuild water of vervuilde grond, of door direct contact met een besmet dier.
De mensen die het meeste risico lopen op besmetting, zijn bepaalde beroepsgroepen (veehouders, dierenartsen, vuilnismannen, landbouwers, enz.), evenals mensen die vrijetijdsactiviteiten in zoet water uitoefenen (vissen, kajakken, zwemmen, enz.).
Bij de mens is de klinische presentatie van leptospirose zeer gevarieerd, gaande van een mild griepachtig syndroom tot een aantasting van meerdere organen, die mogelijk fataal kan zijn. Bij de ernstige vorm (syndroom van Weil) is er gewoonlijk sprake van hoge koorts, geelzucht, een verstoord bewustzijn, hemolytische anemie en hemorragische verschijnselen.
Bij dieren is een besmetting over het algemeen asymptomatisch bij knaagdieren en insecteneters. Bij boerderijdieren en huisdieren wordt een korte bacteriëmie gevolgd door de kolonisatie van de nieren en de lever, waar de leptospiren kunnen leiden tot acute of chronische infecties, die zich uiten in nier- en leverfalen, verlies van eetlust, pulmonaal hemorragisch syndroom, onvruchtbaarheid, geelzucht, abortus en oculaire complicaties zoals uveïtis.