Sciensano is verantwoordelijk voor verschillende onderzoeksprojecten op het vlak van mentale gezondheid die de volgende algemene doelstellingen hebben:
- Monitoren van het welzijn en de geestelijke gezondheid van de algemene bevolking
- Monitoren van de welzijns- en de geestelijke gezondheidsaspecten van een aantal kwetsbare groepen
- Ontwikkelen van informatietools
Enkele belangrijke projecten zijn:
Het Belgische gezondheidsonderzoek (HIS) geeft om de 4 of 5 jaar een algemeen beeld van de gezondheidstoestand
van de algemene bevolking en beoordeelt de volgende geestelijke gezondheidsresultaten (zelfgerapporteerd):
- Psychisch welbevinden
- Psychische stoornissen (eetstoornissen, angst, depressie, zelfmoordgedachten/-pogingen)
- Beheer van depressie (behandeling, therapie, medicatie)
- Gebruik van psychotrope geneesmiddelen (antidepressiva en kalmeringsmiddelen)
- Psychische stoornissen in de kindertijd (relationeel, emotioneel, gedrag, ADHD, prosociaal gedrag)
- Aanverwante gedragingen (alcohol, drugs, tabak, gokken…)
De Belgisch Cohort Gezondheid en Welzijn (BELHEALTH) is een longitudinale studie bij de algemene bevolking met als doel:
- Monitoren van de evolutie van de gezondheid en het welzijn van de volwassen bevolking in België
- Beoordelen van de impact van verschillende en actuele wereldwijde bedreigingen op de gezondheid en het welzijn van de bevolking
- Beoordelen hoe de bevolking mettertijd omgaat met de zich ontwikkelende crises (bv. COVID-19, oorlog in Oekraïne, energie- en milieucrisis), gezien de persoonlijke factoren (bv. persoonlijkheid) en sociaaldemografische factoren (bv. leeftijd)
- Vaststellen welke factoren de weerbaarheid van de bevolking versterken
- Identificeren van subgroepen die meer risico lopen op psychisch leed in tijden van stress
- Ontwikkelen van aanbevelingen en informeren van belanghebbenden
Het Geestelijke Gezondheidsdashboard werd ontwikkeld om gegevens over geestelijke gezondheid uit verschillende nationale en gewestelijke bronnen samen te brengen om de volgende sleutelindicatoren over geestelijke gezondheid in België te presenteren:
- Aandeel van de volwassen bevolking met: (1) depressieve stoornis, (2) angststoornis, (3) lage levenstevredenheid, (4) lage tevredenheid met betrekking tot sociale contacten
- Aandeel van de volwassen bevolking met: (1) hoge tevredenheid met betrekking tot hun psychologische behoeften, (2) goede slaapkwaliteit, (3) hoge vitaliteit, (4) groot gevoel van bezorgdheid
- Aantal zelfmoorden en zelfmoordpogingen in de volwassen bevolking
- Het percentage volwassenen dat een voorgeschreven antidepressivum heeft gekocht
- Cijfers over het gebruik van de volgende diensten voor geestelijke gezondheidszorg: (1) psychiatrische ziekenhuizen, (2) afdeling psychiatrie in algemene ziekenhuizen, (3) netwerken voor geestelijke gezondheidszorg voor volwassenen, (4) netwerken voor geestelijke gezondheidszorg voor kinderen
- Langdurige arbeidsongeschiktheid als gevolg van burn-out, depressie en andere psychische gezondheidsproblemen
- Percentage volwassenen met een depressieve of angststoornis dat illegale drugs gebruikt
- Aantal oproepen naar het centrum voor zelfmoordpreventie en ondersteuning
Het Health Status Report ‘For a healthy Belgium’ bevat een specifiek hoofdstuk voor geestelijke gezondheid waarin de sleutelindicatoren en resultaten worden gepresenteerd en toegelicht om de belanghebbenden te informeren over de prioriteiten op het vlak van geestelijke gezondheid in België.