Sciensano is verantwoordelijk voor de surveillance van vaccineerbare ziektes bij mensen en verzamelt en analyseert gegevens van verschillende bronnen. Daarnaast is Sciensano het nationale referentiecentrum voor laboratoriumanalyses van verschillende van deze ziekten. Tot slot is de dienst Kwaliteit van vaccins en van bloed afgeleide producten het Belgische officiële laboratorium voor geneesmiddelencontrole (OMCL) voor sommige vaccins.
De dienst Epidemiologie van infectieziekten verzamelt en analyseert gegevens van verschillende bronnen. De gegevensbronnen omvatten het laboratoriumnetwerk (inclusief nationale referentielaboratoria), PediSurv, verplichte meldingen aan de regio’s, huisartsenpeilpraktijken (SGP), … Centralisatie en integratie van de gegevens is belangrijk om trends op te volgen en advies te verstrekken over het gezondheidsbeleid. Sciensano integreert ook regionale informatie over de vaccinatiegraad om tot nationale statistieken te komen.
De dienst Kwaliteit van vaccins en van bloed afgeleide producten is voor sommige vaccins het Belgische officiële laboratorium voor geneesmiddelencontrole (OMCL) en is verantwoordelijk voor de kwaliteitscontrole van vaccins voordat ze op de Europese markt kunnen worden gebracht. Deze controle wordt door het OMCL uitgevoerd, onafhankelijk van de vaccinfabrikant en voor elke partij afzonderlijk. Deze controle bestaat enerzijds uit een kritische beoordeling van de productiegegevens en kwaliteitsanalyses die door de vaccinfabrikant zijn uitgevoerd en anderzijds uit bijkomende analyses die door een OMCL worden uitgevoerd. Bijgevolg voert de dienst Kwaliteit van vaccins en van bloed afgeleide producten verschillende laboratoriumanalyses uit overeenkomstig de Europese richtlijnen voor Official Control Authority Batch Release (OCABR). Daarnaast controleert de dienst ook of de productie- en kwaliteitsgegevens van de vaccinfabrikant in overeenstemming zijn met de overeengekomen specificaties en of ze in het registratiedossier zijn opgenomen. Als een partij aan alle kwaliteitscriteria voldoet, reikt de dienst een certificaat aan de fabrikant uit, het Europese certificaat van vrijgave van de partij, en mag het vaccin op de Europese markt worden gebracht.
De dienst Diergeneeskundige epidemiologie biedt de Federale Overheidsdienst wetenschappelijke ondersteuning bij het schrijven van koninklijke/ministeriële besluiten door te berekenen welke grootte van steekproef van een dierpopulaties (en hun geografische verspreiding) moeten worden getest bij verschuivende paradigma’s: beoordeling van de infectiegraad (prevalentie) of uitroeiingsproces, om de status “ziektevrije” te verkrijgen en te behouden. Om de verschillende opties binnen controle-/uitroeiingsstrategieën te beoordelen, wordt de efficiëntie van elke maatregel of de algemene gevoeligheid van het systeem om een specifieke ziekte op te sporen, berekend. Momenteel wordt een bijzondere inspanning geleverd om na te gaan of de huidige controleprogramma’s in overeenstemming zijn met de Europese wetgeving over diergezondheid die sinds april 2021 van kracht is.