Epidemiologische surveillance bij mensen
De dienst Epidemiologie van infectieziekten van Sciensano is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de epidemiologische surveillance van verschillende ziekten bij de mens die door vectoren worden overgedragen. Hiervoor verzamelen wij gegevens via verschillende surveillancesystemen, waarmee wij:
- het voorkomen van de ziekten in België beschrijven
- trends volgen in de loop van de tijd
- en mogelijke risicofactoren voor infectie identificeren.
Voor meer informatie kunt u per ziekte terecht bij ‘Gezondheidsonderwerpen A-Z’.
Surveillance van tekenbeten bij mensen
TekenNet of TiquesNet is een burgerplatform dat in 2015 is opgericht en wordt beheerd door Sciensano’s dienst Epidemiologie van infectieziekten. Burgers kunnen zo meldingen maken van tekenbeten op mensen in België, via een website of mobiele applicatie.
Het doel van het project is om de blootstelling van de Belgische bevolking aan tekenbeten in tijd en ruimte op te volgen. Op basis van die gegevens, kan Sciensano de tijdsperiode en de geografische risicozones met een hogere tekenactiviteit in België nauwkeuriger in kaart brengen, waardoor mensen die mogelijk worden blootgesteld aan tekenbeten, de juiste preventieve maatregelen kunnen nemen.
Surveillance van muggen (MEMO+)
Het project MEMO+ heeft als doel om de komst van exotische Aedes-muggen, zoals de tijgermug, in België te monitoren. Het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen (ITG) traceert actief Aedes-muggen en -eieren op potentiële toegangspunten, zoals parkeerplaatsen langs de snelweg en bandenbedrijven. Sciensano coördineert de passieve monitoring, waarbij burgers worden opgeroepen om de aanwezigheid van tijgermuggen te melden door foto’s te uploaden via een website.
Onderzoek naar vectoren
De unit Zoönotische bacteriële ziekten van Sciensano’s dienst Diergeneeskundige bacteriologie voert onderzoek uit op de microbiële gemeenschappen van teken in bepaalde Belgische ecologische niches. Een grondige kennis van tekengeassocieerde microbiële gemeenschappen, en de interactie daartussen, is belangrijk om na te gaan of er bepaalde voorspellers of potentiële microbiële drijfveren bestaan tijdens de overdracht van pathogenen.
Onderzoek naar de interacties tussen pathogenen-gastheren en pathogenen-vectoren
In de projecten VBDExpert en MODEVECO voert de dienst Exotische en vectorenovergedragen ziekten van Sciensano onderzoek uit naar de competenties van vectoren en andere aspecten van de vectorcapaciteit van inheemse Belgische vectoren voor specifieke ziekten, om het risico te bepalen dat lokale vectoren bij een toevallige introductie virussen, die door exotische vectoren worden overgedragen, kunnen overdragen. Dit onderzoek wordt uitgevoerd voor het tekenencefalitisvirus in Ixodes ricinus-teken en voor het West-Nijlvirus en het Japanse encefalitisvirus in verschillende muggensoorten (bv. Culex pipiens, Anopheles plumbeus).
Ook voert de dienst onderzoek uit naar infecties met bepaalde ziekten bij dierlijke gastheersoorten in de natuur, voor het bestuderen van de pathogenese en de geïnduceerde immuunreacties. Dit onderzoek heeft als doel om deskundigheid en capaciteit op te bouwen, onze paraatheid te vergroten door het uitvoeren van diagnostische tests en relevante infectiemodellen te ontwikkelen, die gebruikt kunnen worden voor onderzoek naar de veiligheid en werkzaamheid van vaccins. Op dit moment doen wij onderzoek naar de interactie tussen het Japanse encefalitisvirus en varkens en tussen het tekenencefalitisvirus en het Louping ill-virus en muizen en schapen.