Voedselcontactmaterialen (FCM) zijn materialen en artikelen die specifiek zijn ontworpen om in contact te komen met voedsel. Voorbeelden zijn containers die in de voedseltransportindustrie worden gebruikt, verpakkingsmaterialen, keukengerei en tafelgerei. Tijdens het contact kunnen chemische stoffen migreren naar- of vrijkomen in het voedsel. Omdat deze chemische stoffen de menselijke gezondheid in gevaar kunnen brengen, evalueert Sciensano hun potentiële risico’s.
Voedselcontactmaterialen (FCM) zijn materialen en artikelen die specifiek zijn ontworpen om in contact te komen met voedsel tijdens de productie, verwerking, bewaring, bereiding of het serveren ervan.
FCM kunnen vervaardigd zijn op basis van een breed scala aan materialen, zoals kunststoffen, rubber, papier en karton, metalen en legeringen, keramiek, maar ook de drukinkten en kleefstoffen die op de buitenkant van de verpakking worden gebruikt. Al deze materialen worden beschouwd als voedselcontactmaterialen.
De stoffen die geneigd zijn om uit FCM te migreren, kunnen opzettelijk worden toegevoegd. Dit kunnen bijvoorbeeld monomeren of pre-monomeren zijn die worden gebruikt voor de vervaardiging van de materialen of additieven, die op hun beurt worden gebruikt om de eigenschappen van het eindproduct te verbeteren (zoals antioxidanten, weekmakers, UV-absorptiemiddelen, enz.). Naast deze stoffen van bekende oorsprong kunnen FCM niet opzettelijk toegevoegde stoffen (NIAS) bevatten, die soms een onbekende oorsprong hebben. Voorbeelden zijn onzuiverheden in de opzettelijk toegevoegde stoffen (IAS) of subproducten die tijdens het productieproces van het materiaal ontstaan door degradatie of reactie. Bovendien kunnen NIAS uit recyclageprocessen voortkomen, omdat zowel voedselcontactmaterialen als materialen die niet in contact met voedsel komen, zoals kranten, kunnen worden gerecycleerd. Materialen die bedoeld zijn voor recyclage bevatten meestal additieven, kleurstoffen, kleefstoffen en NIAS die ook in de recyclageprocessen terechtkomen. Bovendien kunnen deze stoffen tijdens het recyclageproces reageren, waardoor zich nieuwe ongewenste NIAS vormen. Voor voedselcontactmaterialen vervaardigd uit metalen of legeringen speken we van ‘afgifte’, dat wordt gedefinieerd als de onbedoelde overdracht van metaalionen in voedsel. Uit metalen en legeringen kunnen componenten of contaminanten en onzuiverheden vrijkomen. In de praktijk bevatten FCM duizenden stoffen die in het voedsel kunnen migreren.
Voorbeelden van vaak geanalyseerde contaminanten zijn:
