In het kort
De surveillance van pollenhoeveelheden in de lucht is van cruciaal belang voor allergiepatiënten en artsen. Het helpt deze laatste om de diagnose van pollinose te bepalen, behandelingen aan te passen en preventie maatregelen te adviseren tijdens perioden met hoog risico. De methodologie die momenteel wordt gebruikt door de aerobiologische surveillancenetwerken is gebaseerd op de identificatie van de pollentypes door middel van microscopie. Maar deze techniek heeft bepaalde beperkingen, zoals het feit dat het stuifmeel van sommige allergene planten niet te onderscheiden is. Dit project heeft als doel om nieuwe alternatieve technieken te ontwikkelen die de identificatie en kwantificering van pollen op basis van DNA mogelijk maken.
Projectbeschrijving
De standaardtelmethode voor pollen in de lucht bestaat uit de manuele identificatie van pollenkorrels door middel van hun specifieke morfologische eigenschappen via lichtmicroscopie, wat tijdrovend is en opgeleid personeel vereist. De foutenmarge als gevolg van deze telprocedure varieert van 10% tot meer dan 30%, afhankelijk van de hoeveelheid pollen, de steekproefgrootte en de ervaring van de menselijke teller. Bovendien kan deze techniek geen onderscheid maken tussen verschillende pollentaxa uit dezelfde familie. Dit geldt bijvoorbeeld voor graspollenkorrels (van de familie van de Poaceae) of met Parietaria spp. pollenkorrels die dezelfde morfologische eigenschappen hebben dan depollenkorrels van Urtica spp. (van de familie van de Urticaceae).
Lees meer over het Allerpol-project
Vandaag kan het bestuderen van genomisch DNA aerobiologen helpen om de beperkingen van de traditionele benaderingen te overwinnen, o.a. voor de specifieke identificatie van pollentaxa tot op het niveau van het geslacht of van de soort. Met de komst van kwantitatieve realtime-polymerasekettingreactie (qRT-PCR) en digital droplet PCR (ddPCR) kan de detectie en kwantificering van specifiek doelwit-DNA worden bepaald in relatief snelle, gevoelige en nauwkeurige analyses. Interessant genoeg biedt digital droplet PCR zeer precieze en absolute kwantificering zonder dat een kalibratiecurve nodig is.
Dit project heeft al doel de haalbaarheid van deze moleculaire technieken te evalueren als een alternatief instrument voor het detecteren en kwantificeren van een allergene pollentaxa-set. We verwachten dat dit project een volledige en gekalibreerde methode oplevert voor de detectie van door de lucht verspreide Parietaria spp. pollen, zowel met qRT-PCR- als met ddPCR-technieken. De nauwkeurigheid en kosteneffectiviteit van beide PCR-technieken worden vergeleken en de resultaten worden beschreven in peer-reviewed publicatie. Deze methode is een proof of concept voor verdere detectie van andere pollentaxa.
De wereldwijde belangstelling voor de ontwikkeling van nieuwe technieken voor de genetische surveillance van de luchtinhoud is gegroeid vanuit de wil om de huidige beperkingen van de aerobiologische monitoring op basis van microscopie te overwinnen. Zo zou dit nieuwe gereedschap het pollenseizoen van de glaskruidplant kunnen definiëren en karakteriseren, die als een van de belangrijkste aeroallergenen in het Middellandse-Zeegebied wordt aanzien. De timing van dat seizoen is momenteel niet bekend in België vanwege het maskeringseffect door het pollenseizoen van de brandnetel. Voor de volksgezondheid zou de aerobiologische surveillance van het glaskruid het mogelijk maken om het mogelijke risico op ademhalingsallergie in verschillende Belgische gebieden waarin grote populaties van deze plant lokaal gemeld zijn, te evalueren (in stedelijke gebieden zoals langs de grachten in Brugge, langs de oevers van de Maas in Namen, enz.).
