In het kort
De aanhoudende opioïdencrisis in de Verenigde Staten doet ervoor vrezen dat het probleem overwaait naar Europa. Ook in onder meer Canada en Australië zijn ernstige intoxicaties en overlijdens toegeschreven aan met fentanyl versneden heroïne. Aangezien heroïne nog steeds het meest geconsumeerde opioïde is in Europa, is informatie over de samenstelling van de heroïne op de retailmarkt zeer waardevol. De aanwezigheid van versnijdingsmiddelen zoals fentanyl kan een risico vormen voor de volksgezondheid. Kennis over de drugszuiverheid is waardevol gebleken. Dit aspect zou dan ook regelmatig onderzocht moeten worden. De huidige cijfers verstrekken belangrijke informatie, maar geven geen algemeen en representatief beeld van de heroïne op de retailmarkt. Dit project wil up-to-date informatie verzamelen over de heroïne op de retailmarkt in België.
Projectbeschrijving
Omdat drugsgebruik illegaal is, zijn de mensen die injecteren en opioïden gebruiken een verborgen populatie, die niet kan worden bestudeerd met standaard bemonsterings- en schattingsmethoden. Dit project is een cross-sectionele studie, waarbij we een mix van methodes gebruiken om de doelstellingen van het project te halen. Dit zijn:
- De drugszuiverheid bepalen van de heroïne op de Belgische retailmarkt
- Baselinedata verzamelen over de farmacologische eigenschappen van de heroïne op de Belgische retailmarkt
- De epidemiologie van mensen die heroïne gebruiken bepalen
We verzamelden dat via mensen die gebruiken (people who use drugs, PWUD) die een van de drie deelnemende preventieorganisaties bezochten (Transit Brussel, MSOC Gent en Spuitenruil Antwerpen) tussen februari en juni 2023. De samenwerking met deze organisaties, die in direct contact staan met mensen die drugs gebruiken en sterke relaties met hen trachten op te bouwen, verzekert face-to-facecontact, wat de datakwaliteit ten goede komt.
De studie bestaat uit twee delen:
- Een kwantitatieve en kwalitatieve analyse met gaschromatografie in combinatie met massaspectrometrie en hogeprestatievloeistofchromatografie van heroïnemonsters uit de retailmarkt, om data te verkrijgen over de drugszuiverheid van heroïne. Naast de zuiverheid van de monsters worden farmacologische eigenschappen, zoals de aanwezigheid van versnijdingsmiddelen, bepaald.
- Een vragenlijst over sociodemografische factoren, aankoopmethode en prijs, huidig heroïne- en polydrugsgebruik en behandeling. We vroegen de deelnemers ook naar details over de aankoop en of ze onverwachte effecten ondervonden nadat ze heroïne hadden gebruikt.
Informatie over heroïne op de retailmarkt heeft een impact op meerdere niveaus:
- Als er mogelijke risico’s voor de volksgezondheid verbonden zijn aan de heroïne op de retailmarkt, moet het beleid worden aangepast.
- Input over de stoffen die op de retaildrugsmarkt circuleren, verschaft waardevolle informatie om toxicologische analyses aan te passen en de kwaliteit in toxicologische laboratoria te verhogen.
- Als we ziekenhuizen kunnen informeren over de circulerende stoffen, kunnen zij zich beter voorbereiden op geïntoxiceerde patiënten in de spoeddiensten.
- Met tijdige informatie over de Belgische drugsmarkt en meer specifiek over heroïne, kunnen schadebeperkende diensten hun dagelijkse werking verbeteren om PWUD’s te ondersteunen.
Resultaten
Uit voorlopige data (n=104) blijkt dat de gemiddelde zuiverheid van heroïne voor de drie deelnemende steden tussen 11,66% en 14,10% ligt. Er werden onzuiverheden gedetecteerd als codeïne, morfine en 6-monoacetylmorfine. Er werden enkele versnijdingsmiddelen aangetroffen, zoals acetaminofen, diacetamaat, cafeïne, methacetine, cocaïne, norcocaïne en bromazepam. In geen enkel monster was fentanyl aanwezig. Verder gaf slechts 6,7% van de deelnemers aan milde onverwachte effecten te hebben ondervonden, zoals misselijkheid, versterkt effect, jeuk en plaatselijke irritatie. De triangulatie van de uiteindelijke data zal inzoomen op relevante parameters, zoals het verband tussen zuiverheid en prijs en verschillen in de heroïnesamenstelling per stad.
