Last updated on 28-6-2024 by Thérésa Lebacq
Waarom bestuderen we voedselzekerheid?
- Een voedzaam en evenwichtig dieet is een van onze basisbehoeften. Het onvermogen om toegang te krijgen tot en het veroorloven van een verscheidenheid aan voedzaam voedsel leidt tot voedselonzekerheid. Voedselonzekerheid heeft een negatieve impact op de algemene gezondheid en het welzijn. Personen in een huishouden met voedselonzekerheid zijn vatbaarder voor welvaartsziekten en andere nadelige gezondheidsuitkomsten.Het onderzoeken van de status van voedselonzekerheid in het land is cruciaal voor het identificeren van de kwetsbare groepen binnen de bevolking en om inzicht te krijgen in mogelijke maatregelen om de last ervan in de samenleving te verminderen.
Hoe onderzoeken we dit?
- De stellingen die werden gebruikt om voedselzekerheid te onderzoeken, werden aangepast van de U.S. Adult Food Security Survey Module. Deze zijn: (1) ‘Ik maakte me zorgen dat ik zonder eten zou komen te zitten voordat ik geld had om meer te kopen’. (2) ‘Het eten dat ik kocht ging niet lang genoeg mee, en ik had geen geld om meer te kopen’. (3) ‘Ik kon het mij niet veroorloven om gezonde en evenwichtige maaltijden te eten’.
- Elk van deze uitspraken werd beoordeeld aan de hand van de schaal: ‘vaak waar’, ‘soms waar’, ‘nooit waar’, ‘weet het niet of weiger te antwoorden’.
- De categorieën ‘vaak waar’ en ‘soms waar’ werden samengevoegd tot een binaire antwoordvariabele die diende als indicator voor voedselonzekerheid.
- Deze stellingen werden beantwoord door adolescenten, volwassenen en ouders van 3 tot 9 jarigen.
Belangrijkste resultaten
Personen met een laag opleidingsniveau hadden het meest te lijden onder voedselonzekerheid in vergelijking met personen met een hoger opleidingsniveau.
Van de bevolking met een lage opleiding kan 19% zich geen gezonde en evenwichtige voeding veroorloven.
Bijna twee op de tien personen in Brussel en Wallonië vrezen dat het eten opraakt voordat er genoeg geld is om meer te kopen.
Een op de vijf ouders van kinderen van 3-9 jaar kan zich geen gezonde voeding veroorloven, dit is het hoogste percentage van alle onderzochte groepen.
Voedselonzekerheid
Percentage van de adolescenten en volwassenen vanaf 10 jaar en ouder met voedselonzekerheid, volgens opleidingsniveau, België, 2022-2023
- Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status.
- Het opleidingsniveau wordt berekend op het niveau van het huishouden door rekening te houden met het hoogst behaalde diploma door: (i) de respondenten of hun partner voor volwassenen (van 18 jaar en ouder), of (ii) de vader en moeder (of verzorger, indien van toepassing) voor kinderen en adolescenten (van 3 tot 17 jaar). Gemakshalve verwijzen we echter naar het opleidingsniveau van individuen in plaats van naar het opleidingsniveau van hun huishoudens.
- Personen met een laag opleidingsniveau hebben het meest te lijden onder voedselonzekerheid in vergelijking met personen met een hoger opleidingsniveau.
- Het percentage personen met een laag opleidingsniveau (18%) dat zich zorgen maakt dat ze zonder eten zouden kom te zitten voordat er geld is om meer te kopen, is ongeveer vier keer zo hoog dan bij personen met een hoog opleidingsniveau (4%).
- Van de personen met een laag opleidingsniveau heeft 11% wel eens meegemaakt dat ze niet genoeg geld hadden om eten te kopen. Dit is hoger dan de 6% met een middelhoog opleidingsniveau en 2% met een hoog opleidingsniveau.
- Personen met een laag opleidingsniveau vertegenwoordigen het hoogste percentage (19%) van de bevolking dat zich geen gezonde en evenwichtige voeding kan veroorloven, een schatting die drie keer hoger ligt dan bij personen met een hoog opleidingsniveau (6%).
Percentage van de adolescenten en volwassenen vanaf 10 jaar en ouder met voedselonzekerheid, volgens regio, België, 2022-2023
- Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status.
- Het percentage personen dat voedselonzekerheid ervaart in Vlaanderen is lager dan in Brussel en Wallonië.
- Bijna twee op tien personen in Brussel en Wallonië vreesden dat het eten op zou raken voordat er geld was om meer te kopen.
- Ongeveer 16% van de personen die in Brussel wonen, meldt dat het eten dat ze kochten niet lang genoeg meeging en geen geld meer hadden om meer te kopen. Verder worstelt 13% van de inwoners van Wallonië met dezelfde situatie. De schattingen van deze provincies liggen vier tot vijf keer hoger dan die in Vlaanderen.
- Twee op de tien Brusselaars kunnen zich geen gezonde en evenwichtige voeding veroorloven. 18% van de Waalse bevolking kampt met hetzelfde probleem.
Percentage van de volwassenen en adolescenten vanaf 10 jaar en ouder in de bevolking die zich zorgen maken dat ze zonder eten zouden komen te zitten voordat er geld is om meer te kopen, volgens leeftijd en geslacht, België, 2022-2023
- Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status.
- Voor deelnemers van 3-9 jaar waren het de ouders/verzorgers die de vragen over voedselonzekerheid beantwoordden.
- Er is een hoog percentage ouders van 3-9 jaar oude kinderen die zich zorgen maken dat ze zonder eten komen te zitten voordat ze geld hebben om meer te kopen.
- Oudere volwassen vrouwen melden vaker dan mannen dat ze zich zorgen maken dat ze zonder eten komen te zitten voordat ze geld hebben om meer te kopen.
Percentage van de volwassenen en adolescenten vanaf 10 jaar en ouder in de bevolking die aangeeft dat hun eten niet lang genoeg meeging en ze geen geld meer hadden om meer te kopen, volgens leeftijd en geslacht, België, 2022-2023
- Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status.
- Voor deelnemers van 3-9 jaar waren het de ouders/verzorgers die de vragen over voedselonzekerheid beantwoordden.
- Ouders van 3-9 jaar oude kinderen vertegenwoordigen het hoogste percentage personen dat aangaf dat het eten dat ze kochten niet lang genoeg meeging en ze gen geld hadden om meer te kopen.
- De groep mannen van 65 jaar en ouder vertegenwoordigen het laagste percentage personen dat aangaf dat het eten dat ze kochten niet lang genoeg meeging en ze gen geld hadden om meer te kopen.
Percentage van de volwassenen en adolescenten in de bevolking die zich geen gezonde en evenwichtige voeding kunnen veroorloven, per leeftijd en geslacht, België, 2022-2023
- Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status.
- Voor deelnemers van 3-9 jaar waren het de ouders/verzorgers die de vragen over voedselonzekerheid beantwoordden.
- Ouders van 3-9 jaar oude kinderen vormen een groot deel van de personen die zich geen gezonde en evenwichtige voeding kunnen veroorloven.
- Het onvermogen om zich een gezonde en evenwichtige voeding te veroorloven komt minder vaak voor bij adolescenten.
Gelieve naar deze pagina te verwijzen als: Sciensano. Determinanten van voedingskeuze: Voedselzekerheid, Voedselconsumptiepeiling 2022-2023, Juni 2024, Brussel, België, https://www.sciensano.be/nl/resultaten-van-de-nationale-voedselconsumptiepeiling-2022-2023/determinanten-van-voedingskeuze/voedselzekerheid