Rabiës is een virale ziekte die van dieren op mensen wordt overgedragen. Als er geen onmiddellijke behandeling wordt toegediend na de blootstelling en zodra de symptomen verschijnen, is rabiës 100 % dodelijk. De ziekte kan worden voorkomen dankzij vaccinatie. In België blijft de illegale import van honden uit besmette landen de grootste bedreiging.
- Elk jaar behandelt het Antirabiëscentrum van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (externe link) 80 tot 160 personen met een vaccin tegen rabiës en soms met antistoffen tegen rabiës (immunoglobulinen).
- Elk jaar worden 10 tot 20 personen behandeld na contact met een vleermuis.
- Het laatste geval van vossenrabiës werd vastgesteld bij een rund uit Bastogne in 1999.
- Sinds 1999 werd geen enkel geval van vossenrabiës bij inheemse dieren gediagnosticeerd.
- Sinds 2001 is België vrij verklaard van de gewone (vossen-) rabiës.
- Vossen vormen geen gevaar meer sinds 2001 en voor vleermuizen is er strikte surveillance.
- Tot nu toe werden 2 gevallen van vleermuizenrabiës in België vastgesteld.
Sinds de uitroeiing van rabiës in België en de rabiësvrije status verkregen in 2001, werden 2 gevallen van geïmporteerde rabiës bij honden vasgesteld:
- een hond die werd ingevoerd vanuit Marokko in 2007 (41 personen werden behandeld met antirabiësvaccins, een contactdier werd geëuthanaseerd en vele andere dieren werden preventief gevaccineerd en onder observatie geplaatst door het FAVV (externe link))
- een hond die werd ingevoerd vanuit Gambia in 2008.
In beide gevallen werd de rabiësvrije status van België ingetrokken gedurende 6 maanden
Dankzij een intensieve surveillance van de 2 rabiësepisoden kwamen geen secundaire gevallen aan het licht en werd België 6 maanden na elk importincident opnieuw rabiësvrij verklaard.
- Het aantal menselijke slachtoffers is vrij beperkt in Europa (1 tot 10 gevallen per jaar). Vaak werden deze slachtoffers besmet op andere continenten waar rabiës endemisch is.
- Inheemse gevallen van rabiës bij de mens duiken van tijd tot tijd nog op in Oost-Europa, vooral in Rusland.
- Sinds de jaren zeventig zijn ongeveer 4 tot 5 personen overleden aan de gevolgen van rabiës dat ze hadden opgelopen na contact met een besmette vleermuis op Europees grondgebied.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) (externe link):
- treft rabiës wereldwijd meer dan 150 landen en gebieden
- sterven elk jaar meer dan 55.000 mensen aan rabiës in de hele wereld
- worden jaarlijks meer dan 15 miljoen mensen wereldwijd gevaccineerd na een beet ; dit zou naar schatting honderdduizenden sterfgevallen per jaar voorkomen
- worden de meeste gevallen van rabiës bij de mens veroorzaakt door honden en zijn dodelijke gevallen na contact met een wasbeer, stinkdier, jakhals, mangoest of met andere wilde carnivore soorten zeldzaam
- is rabiës nog steeds op grote schaal aanwezig in Oost-Europa bij vossen en wasbeerhonden
- is rabiës veel meer verspreid en zijn ook vele honden besmet in Afrika, Azië, en in mindere mate ook in Zuid-Amerika
- komt rabiës bij vleermuizen wereldwijd voor, ook in Europa en België
- zijn de meeste gevallen van rabiës bij mensen in Amerika te wijten aan vleermuizen.
Sciensano verzekert de epidemiologische surveillance van rabiës in België en is verantwoordelijk voor de diagnose en behandeling na blootstelling. Het controleert de werkzaamheid van de rabiësvaccins. Het Belgische Officieel Medicijnen Controle Laboratorium (OMCL) van Sciensano is samen met het Europese OMCL-netwerk verantwoordelijk voor de kwaliteitscontrole van het rabiësvaccin voordat het op de markt gebracht wordt.