Last updated on 5-12-2024 by Laïla Boulbayem
Waarom bestuderen we schermtijd bij oudere volwassenen?
- Schermtijd verwijst naar de tijd die zittend voor schermen wordt doorgebracht (bv. televisies, computers of mobiele apparaten) voor activiteiten die geen verband houden met werk of opleiding.
- Schermtijd bestuderen is belangrijk omdat het een belangrijk onderdeel kan zijn van het individueel sedentaire gedrag. Overmatige schermtijd kan een negatieve invloed hebben op de lichamelijke gezondheid, het mentaal welzijn, slaappatronen en het niveau van lichaamsbeweging.
- Bij oudere volwassenen is inzicht in schermtijd vooral belangrijk omdat overmatig schermgebruik leeftijdsgerelateerde gezondheidsproblemen kan verergeren. Door dit te bestuderen kunnen strategieën worden ontwikkeld om een gezondere, actievere levensstijl te bevorderen.
Hoe doen we het?
- Schermtijd werd onderzocht door middel van een zelfrapportagevragenlijst waarin de volgende twee aspecten van schermgebruik werden onderzocht, afzonderlijk voor week- en weekenddagen.
- De dagelijkse tijd die zittend of liggend wordt doorgebracht met het kijken naar films, video’s, series of het spelen van videogames tijdens de vrije tijd.
- De dagelijkse tijd die zittend of liggend wordt doorgebracht met een computer, tablet of smartphone tijdens de vrije tijd.
- Respondenten werd gevraagd een keuze te maken uit de volgende categorieën: ‘1 tot 15 minuten per dag’, ‘15 tot 30 minuten per dag’, ‘30 tot 60 minuten per dag’, ‘1 tot 2 uur per dag’, ‘2 tot 3 uur per dag’, ‘3 tot 4 uur per dag’, ‘4 tot 5 uur per dag’, ‘5 tot 6 uur per dag’, ‘6 tot 7 uur per dag’, ‘Meer dan 7 uur per dag’.
- Voor week- en weekenddagen afzonderlijk werden de categorieën van de twee vragen opgeteld en opnieuw onderverdeeld als ‘Minder dan 2 uur per dag’, ‘Tussen 2 en 4 uur per dag’, ‘Tussen 4 en 8 uur per dag’, ‘Meer dan 8 uur per dag’.
- Om een hoge schermtijd aan te geven, werd een drempel van vier uur of meer schermtijd per dag gebruikt.
- Hoewel vragenlijsten veel voordelen hebben, hebben ze ook beperkingen. Het is moeilijk om de schermtijd nauwkeurig te beoordelen omdat mensen vaak moeite hebben om hun eigen schermtijd nauwkeurig te evalueren. In dit geval werd de schermtijd gemeten aan de hand van categorieën in plaats van de precieze tijdsindicaties. Bovendien kunnen schermen tegelijkertijd worden gebruikt, wat leidt tot overschatting van de werkelijke schermtijd (bv. een smartphone gebruiken terwijl je een film kijkt). Dit probleem, in combinatie met factoren zoals vergeetachtigheid en de wens om sociaal aanvaardbare antwoorden te geven, kan bijdragen aan onnauwkeurigheden in de gerapporteerde schermtijd.
Belangrijkste resultaten
Bijna de helft van de oudere volwassenen rapporteert vier uur of meer schermtijd per dag.
Een hoger percentage oudere mannen rapporteert vier uur of meer schermtijd per dag in vergelijking met oudere vrouwen.
Het percentage oudere volwassenen dat vier uur of meer schermtijd per dag rapporteert, is lager bij oudere volwassenen met een hoog dan laag opleidingsniveau
Het percentage oudere volwassenen dat vier uur of meer schermtijd per dag rapporteert, is hoger in Brussel en Vlaanderen dan in Wallonië.
Leeftijd en geslacht
Percentage volwassenen van 65 jaar en ouder dat vier uur of meer schermtijd per dag rapporteert op week- en weekenddagen, volgens geslacht, België: 2022-2023
- Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht, en sociaaleconomische status.
- Ouderen (65 jaar en ouder) omvatten geen personen in woonzorgcentra, personen die in het ziekenhuis zijn opgenomen, of personen die niet zonder hulp konden worden geïnterviewd (bv. personen met dementie).
- Zowel op weekdagen als in het weekend, rapporteert een hoger percentage van de mannen vier uur of meer schermtijd per dag (55% op weekdagen, 57% in het weekend) vergeleken met vrouwen (42% op weekdagen, 39% in het weekend).
- In het algemeen rapporteert een hoger percentage van de oudere volwassenen vier uur of meer schermtijd per dag vergeleken met jongvolwassenen (18 tot 39 jaar oud) en volwassenen van middelbare leeftijd (40 tot 64 jaar oud). (Zie ook meer resultaten)
Opleidingsniveau
Percentage volwassenen van 65 jaar en ouder dat vier uur of meer schermtijd per dag rapporteert op week- en weekenddagen, volgens opleidingsniveau, België: 2022-2023
- Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status.
- Het opleidingsniveau wordt berekend op het niveau van het huishouden door rekening te houden met het hoogst behaalde diploma door: (i) de respondenten of hun partner voor volwassenen (van 18 jaar en ouder), of (ii) de vader en moeder (of verzorger, indien van toepassing) voor kinderen en adolescenten (van 3 tot 17 jaar). Gemakshalve verwijzen we echter naar het opleidingsniveau van individuen in plaats van naar het opleidingsniveau van hun huishoudens.
- Ouderen (65 jaar en ouder) omvatten geen personen in woonzorgcentra, personen die in het ziekenhuis zijn opgenomen, of personen die niet zonder hulp konden worden geïnterviewd (bv. personen met dementie).
- Op weekdagen is er geen verschil in het percentage oudere volwassenen dat vier uur of meer schermtijd per dag rapporteert volgens opleidingsniveau.
- In het weekend is het percentage oudere volwassenen dat vier uur of meer schermtijd per dag rapporteert lager bij volwassenen met een hoog (38%) in vergelijking met een laag (50%) opleidingsniveau.
Regio
Percentage volwassenen van 65 jaar en ouder dat vier uur of meer schermtijd per dag rapporteert op week- en weekenddagen, volgens regio, België: 2022-2023
- Gecorrigeerd = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status, en gecorrigeerd volgens leeftijd en geslacht op basis van een lineair regressiemodel (met de Belgische bevolking van 2022-2023 als referentie).
- Ouderen (65 jaar en ouder) omvatten geen personen in woonzorgcentra, personen die in het ziekenhuis zijn opgenomen, of personen die niet zonder hulp konden worden geïnterviewd (bv. personen met dementie).
- Zowel op weekdagen als in het weekend is het percentage oudere volwassenen dat vier uur of meer schermtijd per dag rapporteert hoger in Brussel (respectievelijk 51% en 50%) en Vlaanderen (respectievelijk 51% en 50%) vergeleken met Wallonië (respectievelijk 40% en 39%).
Gelieve naar deze pagina te verwijzen als: Sciensano. Lichaamsbeweging en sedentair gedrag bij oudere volwassenen: Schermtijd, Voedselconsumptiepeiling 2022-2023, December 2024, Brussel, België, https://www.sciensano.be/nl/resultaten-van-de-nationale-voedselconsumptiepeiling-2022-2023/lichaamsbeweging-en-sedentair-gedrag-bij-oudere-volwassenen/schermtijd-bij-volwassenen