Last updated on 4-12-2024 by Laïla Boulbayem
Waarom bestuderen we lichaamsbeweging?
- Regelmatig bewegen helpt niet-overdraagbare ziekten, zoals hart- en vaatziekten, diabetes, en kanker te voorkomen. Daarnaast ondersteunt het de geestelijke gezondheid en helpt het bij het behouden van een gezond lichaamsgewicht.
- Wereldwijd is lichamelijke inactiviteit is een belangrijk gezondheidsprobleem dat jaarlijks bijdraagt aan 4 tot 5 miljoen te voorkomen sterfgevallen. 28% van de volwassenen en 81% van de adolescenten voldoet niet aan de beweegrichtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
- De WHO raadt volwassen aan om te investeren in voldoende lichaamsbeweging: ten minste 150–300 minuten matig intensief bewegen of 75–150 minuten hoog intensief bewegen per week (of een gelijkwaardige combinatie van matig en hoog intensieve activiteiten) om substantiële gezondheidsvoordelen te behalen.
- Het bestuderen van lichamelijke (in)activiteit is belangrijk voor de volksgezondheid. De bevindingen biedt beleidsmakers in verschillende sectoren een basis ter bevordering van lichaamsbeweging en de bijhorende gezondheidsvoordelen.
Hoe onderzoeken we dit?
- Lichaamsbeweging bij volwassenen werd onderzocht met behulp van de lange versie van de zelfgerapporteerde International Physical Activity Questionnaire (IPAQ). Deze vragenlijst wordt gebruikt om de intensiteit, frequentie en duur van beweging in verschillende domeinen (transport, vrije tijd, werk en huishouden/tuin) te bepalen, evenals het algemeen beweegniveau.
- De IPAQ meet drie soorten lichaamsbeweging: wandelen, matig intensief bewegen en hoog intensief bewegen:
- wandelen wordt geëvalueerd tijdens werk, transport en vrije tijd;
- matig intensief bewegen verwijst naar activiteiten zoals fietsen en tuinieren. Deze werden aan de respondent omschreven als “een matige fysieke inspanning die je sneller en dieper laat ademen dan normaal”;
- hoog intensief bewegen omvat activiteiten zoals joggen, mountainbiken en het verplaatsen van meubels. Deze werden omschreven als “een zware fysieke inspanning die je veel sneller en dieper laat ademen dan normaal”.
- Het percentage volwassenen dat voldoende beweegt (zoals hierboven gedefinieerd door de WHO) werd bepaald.
- Hoewel vragenlijsten waardevolle instrumenten zijn, overschatten mensen hun eigen lichaamsbeweging vaak. Dit komt doordat ze de intensiteit moeilijk kunnen inschatten, vergeetachtig zijn of sociaal aanvaardbare antwoorden willen geven. Deze beperkingen betekenen dat de resultaten het beste gebruikt kunnen worden voor het vergelijken van groepen (bv. volgens geslacht, leeftijd, of sociaaleconomische status) in plaats van het trekken van absolute conclusies.
Belangrijkste resultaten
Er is geen verschil tussen mannen en vrouwen in het behalen van de richtlijnen voor lichaamsbeweging zoals gedefinieerd door de WHO.
Het percentage jongvolwassenen dat voldoende beweegt, is lager dan het percentage volwassenen van middelbare leeftijd.
Het percentage volwassenen met een laag opleidingsniveau dat voldoende beweegt, is lager dan het percentage volwassenen met een middelhoog opleidingsniveau.
Het percentage volwassenen dat voldoende beweegt is constant gebleven tussen 2014-2015 en 2022-2023.
Leeftijd en geslacht
Percentage van de volwassen Belgische bevolking van 18 tot 64 jaar dat voldoende matig tot hoog intensief beweegt volgens de WHO-richtlijnen, volgens geslacht en leeftijd, België: 2022-2023
- Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status.
- Voldoende lichaamsbeweging = volwassenen moeten ten minste 150 tot 300 minuten per week matig intensief bewegen; of ten minste 75 tot 150 minuten per week hoog intensief bewegen; of een gelijkwaardige combinatie van matige en hoge intensiteit activiteiten gedurende de week, om substantiële gezondheidsvoordelen te behalen.
- Algemeen genomen is het percentage jongvolwassenen (18-39 jaar) dat voldoende beweegt (70%) lager dan het percentage volwassenen van middelbare leeftijd (40-64 jaar; 79%).
- 75% van de volwassen mannen beweegt voldoende: 71% van de jongvolwassen mannen van 18-39 jaar beweegt voldoende, en 78% van de volwassen mannen van 40-64 jaar beweegt voldoende.
- 76% van de vrouwen beweegt voldoende: 68% van de jongvolwassen vrouwen van 18-39 jaar, terwijl 81% van de volwassen vrouwen van 40-64 jaar voldoende beweegt.
Opleidingsniveau
Percentage van de volwassen Belgische bevolking van 18 tot 64 jaar dat voldoende matig tot hoog intensief beweegt volgens de WHO-richtlijnen, volgens opleidingsniveau, België: 2022-2023
- Ruw = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status..
- Voldoende lichaamsbeweging = volwassenen moeten ten minste 150 tot 300 minuten per week matig intensief bewegen; of ten minste 75 tot 150 minuten per week hoog intensief bewegen; of een gelijkwaardige combinatie van matige en hoge intensiteit activiteiten gedurende de week, om substantiële gezondheidsvoordelen te behalen.
- Het opleidingsniveau wordt berekend op niveau van het huishouden door rekening te houden met het hoogst behaalde diploma door: (i) de respondenten of hun partner voor volwassenen (18 jaar en ouder), of (ii) de vader en moeder (of verzorger, indien van toepassing) voor kinderen en adolescenten (van 3 tot 17 jaar). Gemakshalve verwijzen we echter naar het opleidingsniveau van individuen in plaats van naar het opleidingsniveau van hun huishoudens.
- In de volwassen Belgische bevolking wordt enkel een verschil in voldoende lichaamsbeweging waargenomen tussen volwassenen met een laag en een middelhoog opleidingsniveau. Een lager percentage volwassenen met een laag opleidingsniveau (72%) beweegt voldoende in vergelijking met de volwassenen met een middelhoog opleidingsniveau (80%). Er is geen significant verschil tussen de volwassenen met een hoog (78%) en diegene met een laag- en middelhoog opleidingsniveau.
Regio en jaar
Percentage van de volwassen Belgische bevolking van 18 tot 64 jaar dat voldoende matig tot hoog intensief beweegt volgens de WHO-richtlijnen, volgens regio en jaar, Belgium: 2022-2023
- Gecorrigeerd = resultaten gewogen voor seizoen, leeftijd, geslacht en sociaaleconomische status, en gecorrigeerd volgens leeftijd en geslacht op basis van een lineair regressiemodel (met de Belgische bevolking van 2022-2023 als referentie).
- Voldoende lichaamsbeweging = volwassenen moeten ten minste 150 tot 300 minuten per week matig intensief bewegen ; of ten minste 75 tot 150 minuten per week hoog intensief bewegen; of een gelijkwaardige combinatie van matige en hoge intensiteit activiteiten gedurende de week, om substantiële gezondheidsvoordelen te behalen.
- Globaal gezien is het percentage van de volwassen bevolking dat voldoende beweegt constant gebleven tussen 2014-2015 en 2022-2023 in de Belgische bevolking van 18 tot 64 jaar.
- Bovendien zijn er geen verschillen tussen de regio’s in het percentage volwassenen dat voldoende beweegt.
Gelieve naar deze pagina te verwijzen als: Sciensano. Lichaamsbeweging en sedentair gedrag bij volwassenen: Hoeveelheid en intensiteit van lichaamsbeweging, Voedselconsumptiepeiling 2022-2023, December 2024, Brussel, België https://www.sciensano.be/nl/resultaten-van-de-nationale-voedselconsumptiepeiling-2022-2023/lichaamsbeweging-en-sedentair-gedrag-bij-volwassenen-van-18-tot-64-jaar/hoeveelheid-en